Inflacja to utrzymujący się proces wzrostu cen w gospodarce, który jest związany ze spadkiem realnej wartości pieniądza krajowego. Przeczytaj artykuł, aby dowiedzieć się, jakie są rodzaje, przyczyny i skutki inflacji, a także w jaki sposób można zabezpieczyć przed nią swój kapitał. 

Jakie są rodzaje inflacji?

Podziału inflacji na rodzaje możemy dokonać biorąc pod uwagę jej tempo, czas trwania, przyczyny, sposób radzenia sobie z tym zjawiskiem, skutki ekonomiczne w kraju, a także zależność od innych kategorii makroekonomicznych. Najczęściej stosowany jest podział ze względu na tempo i przyczyny. 

Ze względu na tempo wzrostu, możemy wyróżnić: 

• deflację, czyli ujemną inflację; 
• inflację pełzającą – to inflacja, która nie przekracza 5% w skali roku; 
• inflację umiarkowaną (kroczącą) – to inflacja, która oscyluje w granicach 5–10% rocznie;
• inflację galopującą – ceny w skali roku wzrastają od 10% w górę;
• hiperinflację – wzrost cen w skali miesiąca przekracza 150%.

Ze względu na przyczynę powstania, możemy wyróżnić: 

•  inflację popytową (pieniężną) – jej przyczyną jest nadmierny popyt w stosunku do podaży. W obiegu pojawia się nadmierna ilość pieniędzy; 
• inflację kosztową – na wzrost cen mają wpływ przede wszystkim rosnące koszty produkcji; 
• inflację strukturalną – pojawia się wtedy, gdy producenci nie są w stanie nadążyć za zmianami strukturalnymi produkcji na skutek zmieniającej się gospodarki krajowej. Może być to spowodowane m.in. brakiem możliwości importu do kraju niezbędnych produktów wykorzystywanych w produkcji, brakami kadrowymi i niedostępności lub braku umiejętności korzystania z nowoczesnych technologii. 

Jakie są przyczyny inflacji?

Inflacja to proces, który może być stymulowany zarówno lokalnie, jak i globalnie. Przyczyny mogą być bardzo złożone. Najprościej wyobrazić sobie sytuację, w której popyt na towary i usługi przewyższa podaż. W gospodarce pojawia się luka inflacyjna, a ceny towarów i usług wzrastają (popyt jest duży, towarów mało, więc jesteśmy w stanie zapłacić za nie wyższą cenę). Efektem jest inflacja popytowa – za taką samą cenę będziemy mogli kupić znacznie mniej dóbr konsumpcyjnych. 

Co dzieje się później? Obywatele domagają się podwyżek, aby móc zrekompensować sobie większe wydatki spowodowane wzrostem cen. Nie przekładają się one jednak na wzrost produkcji. W tym momencie dochodzi do inflacji kosztowej, która może być też spowodowana podwyższeniem przez państwo składek ubezpieczeniowych, podatków pośrednich (np. VAT) lub wzrostem cen energii. 

Do popularnych przyczyn inflacji możemy zaliczyć: 

• wzrost cen surowców energetycznych (np. ropy naftowej), 
• ograniczona podaż dóbr (np. zboża, gazu, ropy naftowej), 
• nadmierna ilość pieniądza w gospodarce, 
• nadmierny wzrost płac, 
• zbyt wiele monopoli w gospodarce, 
• konieczność finansowania przez państwo deficytu budżetowego, 
• podwyżki podatków. 

Do wzrostu inflacji, który możemy obserwować w ostatnich latach, przyczyniło się  również długotrwałe zamrożenie gospodarki spowodowane pandemią COVID-19, tarcze pandemiczne, które skutkowały wpuszczeniem do obiegu nowych pieniędzy, a także wojna na Ukrainie. 

Jakie są skutki inflacji?

Skutki inflacji są odczuwalne dla każdego obywatela, ponieważ przekładają się na wzrost cen wszystkich towarów i usług. Za to samo wynagrodzenie można kupić znacznie mniej. Skutki inflacji dotykają też oszczędności, których realna wartość staje się coraz mniejsza. Wzrosty cen wpływają na zachowania klientów i pracowników, co z kolei przekłada się na mniejszy brak stabilności zarówno w zatrudnieniu, jak i w prowadzeniu działalności gospodarczej. 

Do częstych skutków inflacji możemy zaliczyć: 

• wyższe dochody nominalne, które nie przekładają się na rzeczywistą wartość pieniądza, 
• spadek zaufania do pieniądza, 
• ograniczenie produkcji, 
• strajki i naciski pracowników na wzrost wynagrodzenia, 
• niestabilne prowadzenie działalności gospodarczej, 
• spadek wartości oszczędności przechowywanych w krajowej walucie. 

Jak walczyć z inflacją?

Podczas rosnącej inflacji, oszczędności przechowywane w gotówce, na koncie oszczędnościowym lub na lokatach (których oprocentowanie jest niższe niż poziom inflacji), tracą na wartości. W jaki sposób można zabezpieczyć pieniądze przed spadkiem wartości spowodowanym inflacją?

• Złoto – złoto inwestycyjne może okazać się dobrym pomysłem na długoterminową inwestycję. Historia już wielokrotnie pokazała, że złoto zyskuje w czasach inflacji, niestabilnej gospodarki, kataklizmów i konfliktów zbrojnych. Dzieje się tak, ponieważ ilości fizycznego złota nie da się zwiększyć, w taki sposób jak odbywa się to podczas dodruku pieniędzy. Zasoby złota nie zwiększają się, a jego ilość jest ograniczona – jak wynika z szacunków, w okolicach 2048-2050 roku złoża, z których ze względów ekonomicznych opłaca się wydobywać złoto, mogą się wyczerpać. 
• Nieruchomości – wartość nieruchomości w długim okresie czasu wzrasta co sprawia, że jest to inwestycja pozwalająca zabezpieczyć kapitał przed skutkami wzrastającej inflacji. Rosnące ceny sprawiają, że wiele osób nie może pozwolić sobie na zakup nieruchomości lub z uwagi na niepewną sytuację gospodarczą, odkłada tę decyzję w czasie. Miejsce do mieszkania jest jednak niezbędne, na czym zyskuje rynek najmu – tu również wzrastają ceny. Zakup nieruchomości za oszczędności i późniejszy jej wynajem może być bardzo dobrą decyzją w czasach rosnącej inflacji. 
• Obligacje Skarbu Państwa – obligacje uznawane są za bezpieczny sposób inwestowania pieniędzy, ponieważ zyski i wypłacalność gwarantowane są przez Skarb Państwa. Im dłuższy czas inwestycji, tym większe zyski i tym samym większa część kapitału zostanie uchroniona przed inflacją. Przykładowo, obligacje czteroletnie, które zostały kupione w czerwcu, chronią przed inflacją na poziomie ok. 4-4,5 proc. Obligacje dziesięcioletnie mogą uchronić przed wzrostem cen w tempie 5-5,5 proc. rocznie, natomiast obligacje dwunastoletnie chronią przed inflacją na poziomie około 7-7,5 proc. W obligacje można inwestować również niewielki kapitał. 
• Akcje – inwestowanie w akcje spółek notowanych na giełdzie może być dobrym sposobem nie tylko ochrony przed inflacją, ale też pomnażania zgromadzonego kapitału. W porównaniu do wyżej przedstawionych sposobów, inwestowanie w akcje jest najbardziej ryzykowne i wymaga dużej wiedzy. Przed przystąpieniem do praktyki, warto poświęcić czas na naukę mechanizmów panujących na giełdach, podstawowych pojęć i zasadach zakupu i sprzedaży akcji.

Waluty obce – przechowywanie części kapitału w walutach obcych może być dobrym pomysłem na zabezpieczenie go przed inflacją. Polski złoty ma status waluty lokalnej i jest wykorzystywany na terytorium jednego kraju. Waluty takie jak euro czy dolar są przechowywane przez wiele banków centralnych i wykorzystywane do rozliczeń na całym świecie. Sprawia to, że są znacznie mniej podatne na wahania wartości niż waluty lokalne.

Polecamy: