Stan zachowania monet i banknotów to czynnik, który w ogromnej mierze wpływa na wartość egzemplarzy kolekcjonerskich. W jakiej skali oceniamy eksponaty, np. na aukcjach? Czym charakteryzują się banknoty w stanie UNC? Odpowiadamy na najważniejsze pytania. 

Od stanu zachowania banknotów i monet zależy wycena ich wartości. Im lepiej zachowany egzemplarz, tym wyższą cenę może osiągnąć podczas sprzedaży. To nie wszystko – w przypadku banknotów współczesnych z reguły kolekcjonerzy akceptują w swoich zbiorach tylko najlepiej zachowane eksponaty. Jedynie rzadkie banknoty historyczne mogą być niższej klasy i nosić niewielkie ślady zużycia. Sprawdźmy, jakie skale są stosowane przy opisywaniu stanu zachowania banknotów i monet kolekcjonerskich – w Polsce i na świecie.

Stan zachowania banknotów

Na początku warto wspomnieć o tym, że skale używane na świecie są do siebie podobne, ale mają także sporo różnic. Przykładowo amerykańska skala Sheldona obejmuje aż 70 punktów, gdzie 1 to wartość najniższa, a 70 – najwyższa. Monety klasyfikowane od 60 do 70 to egzemplarze w stanie nieobiegowym. Poniżej przedstawiliśmy skalę brytyjską według IBNS (International Bank Note Society) oraz polską – m.in. banknoty w stanie UNC wraz z opisem.

Stan zachowania monet

W Polsce skala zachowania monet została stworzona przez Edmunda Kopickiego. Obecnie, po niewielkich zmianach, nadal służy do określania stanu numizmatów. Wyróżniamy następujące klasy:

• stan I – stan menniczy (SM) – moneta nigdy nie była w obiegu, zachowana w idealnym stanie, bez uszkodzeń, śladów użytkowania i czyszczenia.
• stan II – znakomity (ZN) – monety mogą zawierać drobne uszkodzenia, np. powstałe w procesie bicia lub przy transporcie. Cechą charakterystyczną jest połysk stempla.
• stan III – bardzo piękny (BP) – numizmaty będące w obiegu, posiadają niewielkie zarysowania, wytarcia reliefu czy uszkodzenia brzegu.
• stan IV – piękny (P) – monety czytelne, jednak z dużymi śladami zużycia.
•  stan V – bardzo dobry (BD) – monetę można rozpoznać pomimo bardzo poważnych śladów zużycia. Niektóre szczegóły są nieczytelne, trudno rozpoznać znak menniczy.
• stan VI – dobry (DB) – numizmat trudny do rozpoznania, nieczytelny rysunek i legenda, moneta do identyfikacji wymaga określenia rodzaju metalu, średnicy, wagi, porównania z innymi egzemplarzami.
•  stan VII – zły (Z) – nie jest możliwa identyfikacja monety.

Porównajmy skalę używaną w Polsce do tych, którymi posługują się np. kolekcjonerzy z Niemiec czy krajów anglojęzycznych.

Polecamy: