28 września 2021 przez GoldBroker.pl
Monety są wrażliwe nie tylko na uszkodzenia mechaniczne, ale też działanie czynników atmosferycznych i substancji chemicznych, których nieświadomi posiadacze używają do ich czyszczenia. Poznaj najważniejsze zasady czyszczenia monet kolekcjonerskich.
Monety opuszczające mennice wyróżniają się połyskiem, brakiem przebarwień, rys i zabrudzeń. Wraz z upływem czasu i eksploatacją, na ich powierzchni pojawiają się zabrudzenia, zarysowania, patyna lub korozja, choć nie wszystkie z nich są zjawiskiem niepożądanym. Patyna pojawiająca się na monecie traktowana jest jako znamię czasu, które chroni monetę przed czynnikami zewnętrznymi, potwierdza jej autentyczność i dodaje walorów estetycznych, co ostatecznie może przełożyć się na jej wyższą wartość. To naturalna warstwa tlenków metali, które osadzają się na monecie w wyniku działania środowiska zewnętrznego.
Nie należy czyścić monet bez posiadania odpowiedniej wiedzy, ponieważ istnieje duże ryzyko spowodowania ich nieodwracalnych uszkodzeń. Dotyczy to zarówno sposobów mechanicznych, jak i chemicznych.
W przypadku starych monet zaleca się usunięcie pokrywającego je brudu za pomocą wody, delikatnego mydła i miękkiego pędzelka. Kolejnym krokiem jest dokładne opłukanie numizmatu i osuszenie za pomocą miękkiej, bawełnianej tkaniny. Aby pozbyć się z monet śladów linii papilarnych, warto użyć wacika nasączonego czystą benzyną lub acetonem. Są to metody, które z dużym prawdopodobieństwem usuną najprostsze zabrudzenia. W przypadku tych trudniejszych, warto wziąć pod uwagę stop, z którego wykonana jest moneta i zastosować bardziej specjalistyczne metody, które przedstawiamy poniżej.
W reakcje chemiczne najczęściej wchodzą monety miedziane, brązowe lub mosiężne, które łatwo korodują. Problemem może być też srebro, które może ciemnieć, zwłaszcza podczas przechowywania bez odpowiedniego zabezpieczenia. Najlepiej pod tym względem wypada złoto i platyna.
Najszybszym, najbezpieczniejszym i najbardziej skutecznym sposobem czyszczenia monet kolekcjonerskich jest korzystanie ze specjalistycznych środków do czyszczenia monet. Posiadają one skład, który pozwoli uniknąć samodzielnego, często skomplikowanego przygotowywania roztworów w odpowiednich proporcjach. Podczas czyszczenia monet przydatne okażą się też akcesoria:
Czyszczenie najbardziej wartościowych, zabytkowych i unikalnych monet warto zlecić specjalistom, którzy dobiorą bezpieczne preparaty i odpowiednią technikę czyszczenia.
Do tej kategorii należą monety wykonane z następujących metali lub stopów:
Na takich monetach często pojawiają się wżery i charakterystyczna śniedź w zielonym kolorze. Do ich usuwania można zastosować metodę suchą, która polega na nagrzewaniu monety nad palnikiem Bunsena. Pod wpływem ciepła następuje rozkład węglanu miedzi, przez co zielony osad znika z powierzchni monety. Sproszkowane pozostałości można usunąć włosianą szczotką. To skuteczna metoda, która nie uszkadza obecnej na monecie patyny, ale wymaga posiadania specjalnego palnika. Drugi sposób (metoda mokra) polega na nałożeniu na monetę roztworu ługu sodowego (5%), kwasu solnego (3-5%) lub roztworu amoniaku (8-10%), jednak ten sposób również wymaga doświadczenia i dużej ostrożności. Zdecydowanie najłatwiejszym sposobem przywrócenia atrakcyjnego wyglądu miedzianym monetom będzie skorzystanie z dedykowanego środka czyszczącego, np. płynu do czyszczenia monet miedzianych Leuchtturm lub płynu do czyszczenia monet mosiężnych tej samej firmy.
Srebro, w przeciwieństwie do złota, wchodzi w reakcje chemiczne z otoczeniem. Co więcej, bardzo często srebrne monety posiadają domieszki miedzi, ołowiu, cynku lub cyny. Większość niepożądanych nalotów można usunąć mocząc monetę w rozcieńczonym amoniaku. Skutecznym rozwiązaniem jest skorzystanie z płynu do czyszczenia srebra (np. płyn firmy Leuchtturm), który poradzi sobie również z trudniejszymi zabrudzeniami. Monetę należy na kilka minut zanurzyć w płynie (czas trwania zależy od użytej kąpieli myjącej, stopnia utlenienia metalu i jest szczegółowo opisany w instrukcji), dokładnie opłukać i osuszyć miękką ściereczką bez pocierania.
Złoto nie wchodzi w reakcje chemiczne z otoczeniem, dlatego czyszczenie złotych monet na ogół jest łatwe. Najczęstsze są zabrudzenia (kurz, tłuszcz), które osadzają się na monecie i można usunąć je za pomocą mydła. Do trudniejszych uszkodzeń należą:
Najłatwiejszym sposobem usunięcia takich plam jest skorzystanie z płynu do czyszczenia monet złotych Leuchtturm. Zawiera on substancje chemiczne, które natychmiastowo i delikatnie usuwają oznaki utleniania na monetach.
Stopu Nordic Gold używa się do produkcji m.in. współczesnych okolicznościowych monet o nominale 2 zł. Jest to mieszanka czterech metali – miedzi (89%), aluminium (5%), cynku (5%) i cyny (1%). Niestety, posiada on dużą podatność na wchodzenie w reakcje z otoczeniem. Do czyszczenia monet ze stopu Nordic Gold często używa się domowych sposobów. Należą do nich:
Warto też wykorzystać uniwersalny płyn do czyszczenia monet Leuchtturm.
Bardzo ważnym elementem czyszczenia monet kolekcjonerskich jest ich prawidłowe suszenie. Po oczyszczeniu monety należy zawinąć ją w miękką, bawełnianą tkaninę delikatnie dociskając do monety. Nie powinno się pocierać monety o ściereczkę. Nie należy też pomijać tego etapu pozostawiając monetę do samodzielnego wyschnięcia, ponieważ najprawdopodobniej powstaną wtedy na niej plamki z odparowującej wody.
Polerowanie monet kolekcjonerskich jest zabronione. To zabieg, który bezpowrotnie niszczy monetę i doświadczeni kolekcjonerzy z łatwością wykryją, że został on wykonany. Polerowana moneta traci swoją wartość kolekcjonerską. Chcesz dowiedzieć się więcej o metodach czyszczenia monet kolekcjonerskich? Skorzystaj z pomocy naszych ekspertów! Napisz lub zadzwoń – niezbędne dane znajdziesz w zakładce Kontakt.